મરે કોઈ ને કોઈને ઉજાણી
છે બલિહારી તારી, ઓ દોરંગી દુનિયા,
મરે કોઈ ને કોઈને છે ઉજાણી;
ખપે યુદ્ધમાં કો'ક વીરલો અડીખમ,
અને ઘેર બેઠાં રળે કો'ક લ્હાણી;
કોઈ જિંદગીભર રુધિર સિંચતું ને
કોઈ હેમથાળે હિંડોળે જમે છે;
મફતમાં શહાદત મળે કો'કને, ને
કોઈ યાતનાઓ અમસ્તી ખમે છે!
જુઓ તો ખરા, આ જગત કેરી લીલા:
કોના સ્મારકો? કોના નામે ચણાતાં!
ઘટે ભૂલવાં તેની ખોડાય ખાંભી,
અને ખાંભી-જોગાના નામો ભૂંસાતા!
કોઈના તપે, કોકને ઈન્દ્ર-આસન,
કોઈની ભૂલે, કોકનાં શિર કપાતાં;
કબર કો'કની, ને દટાયાં કો બીજા,
ત્રીજા કો' મુજાવર બનીને પૂજાતાં!
હું તો સ્મારકો દેખી આભો બનું છું;
કોના ચહેરા નીચે કોની કાય ભાળું!
દિસે કેસરી સિંહની કો'કની મૂર્તિ,
ને ભીતર હું રેંસાયેલી ગાય ભાળું!
ઠેકન્તા તોખારે તલવાર લઈને
છો બેઠા: હું તો માટીના પાય ભાળું!
-કરસનદાસ માણેક
|